EFNAN ATMACA- Her yeni yılda hepimiz bir ‘yapılacaklar listesi’ hazırlarız. Geçmişimizin muhasebesini yapar, tabiri caizse ömrümüzü paka çekeriz. şüphesiz bir epey soru takılır aklımıza. Bir an farklı olsaydı bugün hangi noktada olurduk, tartışırız dururuz içimizde. Mario Levi yeni romanı “Ayçiçekleri Her Gece Bir Yalnızlığa Bakar”da bir ucundan bu mevzuyu ele alıyor. Roman, “Teğet Geçen Hayatlar” isimli üçlemenin birinci kitabı. İsminden anlaşılacağı üzere birbirine uğramadan süren hayatların izini sürüyor Levi bu kitapta. İnsanların mukadderatlarını değiştiren ‘o an’lara uğruyor Levi. Ve görünmezlik gücüne sahip bir muharririn anlattıklarından öğreniyoruz yaşananları.
*Kitaba başlar başlamaz fazlaca heyecanlandım. Zira daima görünmez olmayı ve yaşananları sansürsüz izlemeyi istemişimdir. Siz bu mevzuyu nasıl seçtiniz?
İhtimali kulağıma fısıldayan bendim büyük olasılıkla. niye? bu biçimde bir hayalin peşinden senelerca gittiğimden mi? Yalnızca sormakla yetineceğim lakin bunu yapmam bile manalı, farkındayım. Asıl istediğimse her yere ve her yaşanana hâkim muharririn parodisini yapmaktı galiba. İlahi muharrir bakış açısının fazlacatan öldüğüne inanıyorum.
*hem de bir lanet mi pekala bu? Zira kitabın ilerleyen sayfalarında görüp de müdahale edememenin verdiği ezadan dem vuruyorsunuz.
olağan olarak bir lanet! Fark etmişsinizdir, bunu birkaç defa söz etmeye çalıştım da. Kendimi tekrar edeceğimi bilerek. Kıymeti yoktu. Anlatanın takıntıları vardı aslına bakarsan. Çok bilmek biroldukca niye olur elbette. Bunun için senelerca çaba verdim. Hâlâ veriyorum. Fakat bildikleriniz, nazaranbildikleriniz sizi yalnızlıklara da sürüklemez mi kimi vakit? Hele bir de içinizdekileri ortaya dökemiyorsanız, lisana getiremiyorsanız.
*Kitapta “Herkes yaşayabileceğini yaşıyordu” diyorsunuz. hayatımızın ne kadarını değiştirebilme bahtımız var sizce? Bir nevi mukadderatı mi sorguluyoruz burada?
Birey olma savaşından kelam etmeye çalıştım burada. En sıkıntı savaşımız. Bildiklerimizden farklı. Silahlarımız tarihimizin bize verdikleri ya da bizden aldıkları. Daha yanlışsız bir hayat yaşayabileceğimize inanmak için değiştirmeye çalıştıklarımız… Bedeller ödeyerek… Neyi, ne kadar değiştirebiliyoruz? her insanın yanıtı farklı. Denemeden bilemezsiniz ki…
*Kitapta bellek kavramı da öne çıkıyor. Zira bir daha kitapta kimsenin geçmişini nizamlı bir öykü halinde anlatamayacağını söylüyorsunuz. Hafızamız mı bizi yanıltıyor yoksa bizler mi kıssaları tahrif ediyoruz?
Bellek dediğimiz karmaşık oyunlarla yüklü. kimi birtakım kimi yaşadıklarımızı bir saplantı hâlinde hatırlıyoruz. Bir geçmişi daima bugüne taşıma hâli. Birfazlaca alakanın altını oyan bir duruş. kimi birtakım da yaşananları unutmayı tercih ediyoruz. Kimi derin tasalardan kurtulmak için mi? Mümkün. Yalnız neresinden bakarsanız bakın, tüm hatırlananları kendimize göre, istesek de istemesek de değiştiriyoruz. Öykülerimiz de içimize bu biçimde yazılıyor.
*Kaçırdığımız bir an, teğet geçen bir insan, farkında olmadığımız bir olay aslında ömrümüzün farklı bir istikamete evrilmesini sağlıyor. Bu gerçeği bilmek ya da yüzleşmek neleri değiştirmeli insanın his dünyasında sizce?
Bazı gerçekleri gerektiği üzere görmek, gördükten daha sonra da taşımak kolay değildir. ömrü lakin bu biçimde daha yeterli tanıyabiliyoruz fakat. Soru şu: Yaşamak ve kaybetmek mi, hiç yaşamamak ve neyi kaybettiğinin farkına varmamak mı?
“Anlatanın öyküsü daima devam edecek”
*Romanda güya iki kitap var üzere. Bir taraftan kahramanların yaşadıklarını takip ederken başka yandan muharririn izlenimlerini okuyoruz. Neydi sizi bu farklı teknik ve üsluba yönelten?
Çok yerinde bir tespit! İki kitap var sahiden. Müellifin, daha hakikat bir tabirle de müellif adayının yaşadıkları, kendi ortasında bir diğer öykü, bir öteki kitap… Bilseniz daha ne hayli yaşadığı vardı. Kahramanların öyküsünü gölgelemesin diye, bağrıma taş basarak anlatmaktan vazgeçtim! Anlatmayı erteledim, diyelim. Ancak muhakkak mi olur, bakarsınız bir gün onu da anlatırım. Her kitabın bir vakti var.
*“Ayçiçekleri Her Gece Bir Yalnızlığa Bakar”, “Teğet Geçen Hayatlar” isimli üçlemenizin birinci kitabı. Bu kitapta bir nevi insanlık panoramasına şahitlik ediyoruz. Devamında da birebir kahramanlarla mı ilerleyeceğiz? Nasıl sürprizler olacak?
Günümüzde yaşananlara dair bir panorama… Yeni ciltlerde yeni kahramanlar olacak. Bu ciltte anlatılanlarsa yalnızca birkaç anlığına karşımıza çıkabilir. Tahminen bir metroda, bir kafede, çarşıda pazarda… Hepsini bir yerde buluşturacağım eninde sonunda. Fakat onlar bunun farkında olmayacaklar. Bunu yalnızca biz nazarancek ve bileceğiz. Anlatanın hikâyesiyse daima devam edecek. Bakalım ne vakit, nereye kadar?
*Kitaba başlar başlamaz fazlaca heyecanlandım. Zira daima görünmez olmayı ve yaşananları sansürsüz izlemeyi istemişimdir. Siz bu mevzuyu nasıl seçtiniz?
İhtimali kulağıma fısıldayan bendim büyük olasılıkla. niye? bu biçimde bir hayalin peşinden senelerca gittiğimden mi? Yalnızca sormakla yetineceğim lakin bunu yapmam bile manalı, farkındayım. Asıl istediğimse her yere ve her yaşanana hâkim muharririn parodisini yapmaktı galiba. İlahi muharrir bakış açısının fazlacatan öldüğüne inanıyorum.
*hem de bir lanet mi pekala bu? Zira kitabın ilerleyen sayfalarında görüp de müdahale edememenin verdiği ezadan dem vuruyorsunuz.
olağan olarak bir lanet! Fark etmişsinizdir, bunu birkaç defa söz etmeye çalıştım da. Kendimi tekrar edeceğimi bilerek. Kıymeti yoktu. Anlatanın takıntıları vardı aslına bakarsan. Çok bilmek biroldukca niye olur elbette. Bunun için senelerca çaba verdim. Hâlâ veriyorum. Fakat bildikleriniz, nazaranbildikleriniz sizi yalnızlıklara da sürüklemez mi kimi vakit? Hele bir de içinizdekileri ortaya dökemiyorsanız, lisana getiremiyorsanız.
*Kitapta “Herkes yaşayabileceğini yaşıyordu” diyorsunuz. hayatımızın ne kadarını değiştirebilme bahtımız var sizce? Bir nevi mukadderatı mi sorguluyoruz burada?
Birey olma savaşından kelam etmeye çalıştım burada. En sıkıntı savaşımız. Bildiklerimizden farklı. Silahlarımız tarihimizin bize verdikleri ya da bizden aldıkları. Daha yanlışsız bir hayat yaşayabileceğimize inanmak için değiştirmeye çalıştıklarımız… Bedeller ödeyerek… Neyi, ne kadar değiştirebiliyoruz? her insanın yanıtı farklı. Denemeden bilemezsiniz ki…
*Kitapta bellek kavramı da öne çıkıyor. Zira bir daha kitapta kimsenin geçmişini nizamlı bir öykü halinde anlatamayacağını söylüyorsunuz. Hafızamız mı bizi yanıltıyor yoksa bizler mi kıssaları tahrif ediyoruz?
Bellek dediğimiz karmaşık oyunlarla yüklü. kimi birtakım kimi yaşadıklarımızı bir saplantı hâlinde hatırlıyoruz. Bir geçmişi daima bugüne taşıma hâli. Birfazlaca alakanın altını oyan bir duruş. kimi birtakım da yaşananları unutmayı tercih ediyoruz. Kimi derin tasalardan kurtulmak için mi? Mümkün. Yalnız neresinden bakarsanız bakın, tüm hatırlananları kendimize göre, istesek de istemesek de değiştiriyoruz. Öykülerimiz de içimize bu biçimde yazılıyor.
*Kaçırdığımız bir an, teğet geçen bir insan, farkında olmadığımız bir olay aslında ömrümüzün farklı bir istikamete evrilmesini sağlıyor. Bu gerçeği bilmek ya da yüzleşmek neleri değiştirmeli insanın his dünyasında sizce?
Bazı gerçekleri gerektiği üzere görmek, gördükten daha sonra da taşımak kolay değildir. ömrü lakin bu biçimde daha yeterli tanıyabiliyoruz fakat. Soru şu: Yaşamak ve kaybetmek mi, hiç yaşamamak ve neyi kaybettiğinin farkına varmamak mı?
“Anlatanın öyküsü daima devam edecek”
*Romanda güya iki kitap var üzere. Bir taraftan kahramanların yaşadıklarını takip ederken başka yandan muharririn izlenimlerini okuyoruz. Neydi sizi bu farklı teknik ve üsluba yönelten?
Çok yerinde bir tespit! İki kitap var sahiden. Müellifin, daha hakikat bir tabirle de müellif adayının yaşadıkları, kendi ortasında bir diğer öykü, bir öteki kitap… Bilseniz daha ne hayli yaşadığı vardı. Kahramanların öyküsünü gölgelemesin diye, bağrıma taş basarak anlatmaktan vazgeçtim! Anlatmayı erteledim, diyelim. Ancak muhakkak mi olur, bakarsınız bir gün onu da anlatırım. Her kitabın bir vakti var.
*“Ayçiçekleri Her Gece Bir Yalnızlığa Bakar”, “Teğet Geçen Hayatlar” isimli üçlemenizin birinci kitabı. Bu kitapta bir nevi insanlık panoramasına şahitlik ediyoruz. Devamında da birebir kahramanlarla mı ilerleyeceğiz? Nasıl sürprizler olacak?
Günümüzde yaşananlara dair bir panorama… Yeni ciltlerde yeni kahramanlar olacak. Bu ciltte anlatılanlarsa yalnızca birkaç anlığına karşımıza çıkabilir. Tahminen bir metroda, bir kafede, çarşıda pazarda… Hepsini bir yerde buluşturacağım eninde sonunda. Fakat onlar bunun farkında olmayacaklar. Bunu yalnızca biz nazarancek ve bileceğiz. Anlatanın hikâyesiyse daima devam edecek. Bakalım ne vakit, nereye kadar?