Türk şiirinin en sevilen isimlerinden Cemal Süreya, hayata veda edeli tam 33 yıl oldu. Geçen her gün şiirleri daha fazlaca konuşuldu, daha epeyce hatırlandı. Şiir kitapları bir daha basılıyor, yazıları bir daha yayımlanıyor. Toplumsal medya kanallarında dahi Cemal Süreya anısına açılan hesaplar adeta her güne bir Cemal Süreya dizesi not düşüyor.
Sevenleri, dostları, ailesi Cemal Süreya’nın edebiyattaki yerine ve mirasına sahip çıkıyor. Şair, vefatının 33. yıl dönümünde İstanbul’da düzenlenecek etkinliklerle anılıyor. Aktifliklerin birincisi bugün Maltepe’de düzenleniyor. Maltepe Belediyesi, her yıl farklı programlarla andığı Cemal Süreya için özel bir buluşmaya imza atacak. Geçtiğimiz yıl Altayçeşme Mahallesi’ne Cemal Süreya Parkı’nı kazandıran Maltepe Belediyesi, usta şairi “Cemal Süreya Anması” isimli programla anacak. Program bu akşam saat 20.00’de Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek. Moderatörlüğünü şair Haydar Ergülen’in üstleneceği aktifliğe ressam ve şair Engin Turgut ile muharrir Nilay Özer katılacak. Programda şiirlerinin yanı sıra denemeler, tenkit yazıları, şiir ve düz yazı çevirileri, çocuk kitabı, günce ve derlemeleri bulunan Cemal Süreya, şiirleri, ömrü ve sanatıyla anılacak. Aktiflik fiyatsız.
Cemal Süreya yapıtları ile Türk Edebiyatına damgasını vurmuş, biroldukca şairi etkilemiş ve değeri her gün daha fazla artan, daha fazla bilinen unutulmaz bir şair. İkinci Yeni’nin öncülerinden, “Üvercinka” ile çağdaş şiirin tabirine yeni bir soluk getiren Cemal Süreya 1931 yılında Cemalettin Seber adıyla Erzincan’da dünyaya geldi. Süreya, şiire çocuk yaşlarda ilgi duymaya başladı. Birinci şiir denemelerini ortaokulda eskizlerle, lisede aruzla yapsa da asıl şiir çalışmaları üniversite senelerında başladı. Ortaokulun ikinci yılında Dostoyevski’nin yapıtları ile tanışan Süreya, “Karamazov Kardeşler” romanının üstündeki tesirini vurgulamak için “Aslında ikinci bir doğum tarihim de var ben: 1943. Dostoyevski’yi okudum, daha sonrasında hiç huzur kalmadı bende. Beni edebiyata, şiire iten şeylerde tuhaf bir biçimde en çok bir romancının, Dostoyevski’nin tesirini buluyorum” demişti.
”Şarkısı Beyaz”
1953’te siyasal bilgiler fakültesinin okul mecmuası “Mülkiye”de çıkan “Şarkısı Beyaz”, şairin yayınlanan birinci şiiri oldu. Şiirlerindeki ironiyi ortaya koyan “Gül” şiiri Yeditepe mecmuasında yayınlandığında 23 yaşındaydı. “Üvercinka”(1958), “Göçebe”(1965), “Beni Öp daha sonra Doğur Beni”(1973), “Uçurumda Açan”(1984), “Güz Bitigi”(1988) ve “Sevda Sözleri”(1990) isimli şiir kitaplarıyla Türk şiirinin en sevilen şairlerinden oldu. Şiirlerinin yanı sıra deneme, tenkit, günlük ve antoloji cinslerinde de yazılar kaleme aldı. Neredeyse bütün hislerin tercümanı olan şairin yapıtlarında aşk, bayan, yalnızlık, ölüm temaları öne çıktı. Şiiri hem de politikti de… Fransızcadan 40’a yakın kitabı Türkçeye çevirdi. “Onüç Günün Mektupları”(1990) haricinde hiç bir yazısı yahut şiiri, mecmua ve gazetede yayımlanmadan kitaba dönüşmedi. Cemal Süreya Papirüs mecmuasını çıkarmış ve bu mecmuada edebî görüşlerini açıklamasının yanı sıra mecmuayı bir aydın olarak fikirlerini ortaya koymak için araç olarak kullanmıştı.
İlk kitabı “Üvercinka” ile 1958’de Yeditepe Şiir Ödülü’nü Arif Damar’la paylaşan Süreya, ikinci kitabı “Göçebe”yle Türk Lisan Kurumu 1966 Edebiyat Ödülü’nü, “Sıcak Nal” ve “Güz Bitigi” kitaplarıyla 1988’de Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü kazandı. Yazdığı şiirlerle çağdaş Türk şiirinin ustalarından biri olan, yaklaşık 40 kitabı Fransızcadan Türkçeye çeviren ve dört kere evlenen Süreya, 9 Ocak 1990 tarihinde hayata gözlerini yumdu.
Sevenleri, dostları, ailesi Cemal Süreya’nın edebiyattaki yerine ve mirasına sahip çıkıyor. Şair, vefatının 33. yıl dönümünde İstanbul’da düzenlenecek etkinliklerle anılıyor. Aktifliklerin birincisi bugün Maltepe’de düzenleniyor. Maltepe Belediyesi, her yıl farklı programlarla andığı Cemal Süreya için özel bir buluşmaya imza atacak. Geçtiğimiz yıl Altayçeşme Mahallesi’ne Cemal Süreya Parkı’nı kazandıran Maltepe Belediyesi, usta şairi “Cemal Süreya Anması” isimli programla anacak. Program bu akşam saat 20.00’de Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek. Moderatörlüğünü şair Haydar Ergülen’in üstleneceği aktifliğe ressam ve şair Engin Turgut ile muharrir Nilay Özer katılacak. Programda şiirlerinin yanı sıra denemeler, tenkit yazıları, şiir ve düz yazı çevirileri, çocuk kitabı, günce ve derlemeleri bulunan Cemal Süreya, şiirleri, ömrü ve sanatıyla anılacak. Aktiflik fiyatsız.
Cemal Süreya yapıtları ile Türk Edebiyatına damgasını vurmuş, biroldukca şairi etkilemiş ve değeri her gün daha fazla artan, daha fazla bilinen unutulmaz bir şair. İkinci Yeni’nin öncülerinden, “Üvercinka” ile çağdaş şiirin tabirine yeni bir soluk getiren Cemal Süreya 1931 yılında Cemalettin Seber adıyla Erzincan’da dünyaya geldi. Süreya, şiire çocuk yaşlarda ilgi duymaya başladı. Birinci şiir denemelerini ortaokulda eskizlerle, lisede aruzla yapsa da asıl şiir çalışmaları üniversite senelerında başladı. Ortaokulun ikinci yılında Dostoyevski’nin yapıtları ile tanışan Süreya, “Karamazov Kardeşler” romanının üstündeki tesirini vurgulamak için “Aslında ikinci bir doğum tarihim de var ben: 1943. Dostoyevski’yi okudum, daha sonrasında hiç huzur kalmadı bende. Beni edebiyata, şiire iten şeylerde tuhaf bir biçimde en çok bir romancının, Dostoyevski’nin tesirini buluyorum” demişti.
”Şarkısı Beyaz”
1953’te siyasal bilgiler fakültesinin okul mecmuası “Mülkiye”de çıkan “Şarkısı Beyaz”, şairin yayınlanan birinci şiiri oldu. Şiirlerindeki ironiyi ortaya koyan “Gül” şiiri Yeditepe mecmuasında yayınlandığında 23 yaşındaydı. “Üvercinka”(1958), “Göçebe”(1965), “Beni Öp daha sonra Doğur Beni”(1973), “Uçurumda Açan”(1984), “Güz Bitigi”(1988) ve “Sevda Sözleri”(1990) isimli şiir kitaplarıyla Türk şiirinin en sevilen şairlerinden oldu. Şiirlerinin yanı sıra deneme, tenkit, günlük ve antoloji cinslerinde de yazılar kaleme aldı. Neredeyse bütün hislerin tercümanı olan şairin yapıtlarında aşk, bayan, yalnızlık, ölüm temaları öne çıktı. Şiiri hem de politikti de… Fransızcadan 40’a yakın kitabı Türkçeye çevirdi. “Onüç Günün Mektupları”(1990) haricinde hiç bir yazısı yahut şiiri, mecmua ve gazetede yayımlanmadan kitaba dönüşmedi. Cemal Süreya Papirüs mecmuasını çıkarmış ve bu mecmuada edebî görüşlerini açıklamasının yanı sıra mecmuayı bir aydın olarak fikirlerini ortaya koymak için araç olarak kullanmıştı.
İlk kitabı “Üvercinka” ile 1958’de Yeditepe Şiir Ödülü’nü Arif Damar’la paylaşan Süreya, ikinci kitabı “Göçebe”yle Türk Lisan Kurumu 1966 Edebiyat Ödülü’nü, “Sıcak Nal” ve “Güz Bitigi” kitaplarıyla 1988’de Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü kazandı. Yazdığı şiirlerle çağdaş Türk şiirinin ustalarından biri olan, yaklaşık 40 kitabı Fransızcadan Türkçeye çeviren ve dört kere evlenen Süreya, 9 Ocak 1990 tarihinde hayata gözlerini yumdu.