Müzik, acı ve mana

Lena

Global Mod
Global Mod
Müjde Işıl – Müzik efsanesi Nick Cave, İKSV’nin 50’nci yılına özel konser için bugün İstanbul’da hayranlarıyla buluşuyor. Daha evvel de İstanbul Caz Şenliği kapsamında müzikseverlerimizle bir ortaya gelen sanatçı, efsane kümesi The Bad Seeds ile sahne alıp müzikleriyle kıssalarını anlatmaya devam ediyor. 1982’de kurulan Nick Cave & The Bad Seeds’in, 1984’te çıkan birinci albümleri “From Her To Eternity”den itibaren kaydettikleri albüm sayısı 20’ye yaklaştı. Kümenin albümleri dünya çapında beş milyondan fazla sattı. Etkilediği sanatkarları, ilham verdiği müzikleri saymıyoruz bile…

Biz de bu vesileyle “This Much I Know to Be True” belgeselini ele alalım istedik. Belgeselin direktörü şu sıralar Marilyn Monroe biyografisi “Blonde” ile gündemimizde olan Andrew Dominik. Dominik’in Cave ile özel dostluğu olduğunu ve Nick Cave and the Bad Seeds’in 16. stüdyo albümü Skeleton Tree’nin, Nick Cave’in 15 yaşındaki oğlu Arthur’un vefatının gerisindeki kaydını belgeleyen “One More Time with Feeling” için 2016’da da birlikte çalıştıklarını hatırlatalım.

Üç koldan anlatım

“This Much I Know to Be True” üç koldan ilerleyen bir anlatıya sahip. “Ghosteen” ve “Carnage”den müzikler, belgeselin büyük kısmını kapsıyor. Kısa bir sahnede olsa da Marrianne Faithful’u görmek tüm müzikseverlere güzel geliyor. Çoğunlukla kapalı alanda konser kaydı konseptinde ilerleyen belgesel bir noktadan daha sonra Cave ile Warren Ellis’in yaratıcı iş birliğine ve yakın dostluklarına dönüyor. 1994’ten beri kümenin üyesi olan Ellis, Cave’in müziklerindeki o özel ruhu yaratan, paylaşan kıymetli bir kişilik. İkisinin uzun müddetli dostluğu ve iş birliği belirli ki birbirini tamamlama hâlini almış.


Müzikle epeyce ilgili değilseniz bile “This Much I Know to Be True” sizi bir noktada yakalıyor, hatta o kısımlar en epey iz bırakanlar, desek abartmış olmayız. Belgeselin en etkileyici kısımları, Cave’in acı geçmişine temas eden kısımlar. 65 yaşının arifesindeki sanatçı iki defa evlat acısı yaşadı. 2015’te ve bu sene yani yedi yıl ortayla iki oğlunu kaybetti. Acıların en büyüğü olarak tanımlanan evlat kaybını iki kez hayatış olmak, Cave’e bir isyankâr değil, bir ermiş hâli getirmiş. Hayranlarından gelen sorular ve yorumlar da en çok bu bahisle ilgili. “İnsan, ömrü üzerinde hiç bir denetimi olmadığı fikriyle nasıl başa çıkabilir?” sorusuna Cave’in verdiği karşılık, ömür dersi üzere: “Hepimizin hayatı, tehlike ve risklerle dolu. hayatımızdaki sistem pamuk ipliğine bağlı. vakit içinde denetimin bizde olmadığını anlıyoruz. Denetim bizde hiç olmadı ve olmayacak. Fakat güçsüz de değiliz. ömrün önümüze çıkardığı şeylere nasıl reaksiyon vereceğimiz bize bağlı. Yaşadığın talihsizlikler yüzünden tabana çökebilir, hissizleşip hayata küsebilirsin. Veya ömrün sunduğu fırsatlara yanlışsız ilerleyebilirsin; değişim ve yenilenme için. Hayat sana ebediyen alternatif bir yol sunar. O yolu seçmek, hayatın hepimize yaptığı makus sürprizler karşısında kuvvetli bir başkaldırıdır.”

Meditasyon etkisi

elbet Nick Cave hayranları, onun karanlığa düşen fakat mana arayışındaki müziklerini dinlemekten mest olacaktır. Lakin Cave’in yaşadığı acılarla uğraş etme daha doğrusu “sakin” kalma metodu, tüm insanlığa hitap ediyor. “Benim için en değerli şey memnunluk değil. Hayatta bir şeyleri manalı bulmam değerli. Evvelce kendimi müzisyen yahut muharrir olarak tanımlardım. Lakin artık kendimi müzik yapan ve bir şeyler yazan bir baba, eş ve insan, vatandaş olarak görüyorum” diyor Cave. Belgeseli izlemek meditasyon tesiri yapıyor basitçe. Gözümüzde büyüttüğümüz sıkıntıların, iki evlat kaybetmiş bir babanın kabullenme sürecinden daha sıkıntı olamayacağını utanarak idrak ediyoruz.

Tabii her şey bu kadar dramatik değil. Ortalara minik minik mizah kesimleri serpiştiriyor Cave. Örneğin Andrew Dominik’e tatlı tatlı sitem ederek sinema çekme sürecini sevmediğini belirtiyor. Andrew Dominik klasik anlatı tekniğiyle çektiği belgeselde müzik kayıtlarına titizlenmiş. Onun haricinde teknik açıdan belgeselde tartısını hissettirmiyor.

Cave yaş aldıkça manası ağırlaşan müzikleriyle kalplere hitap etmeyi sürdürürken “This Much I Know to Be True” ile hem şimdiki birebir vakitte gelecek kuşaklara güzel bir arşiv bırakmış. Müziğine ve hayata dair söylemiş olduklerine kapılmamak elde değil…