MÜJDE IŞIL – Yönetmen Oscarı kazandığı “La La Land/Âşıklar Şehri”nde Damien Chazelle’in müzikaller merkezinde sinema nostaljisine, sinema salonlarına ve caza aşkına tanıklık etmiştik. Chazelle yeni sineması “Babylon/Babil”de çıtayı yükseltiyor; sinemanın yaklaşık 100 yıl evvelki tarihine bakarken yedinci sanatın işçilerini ve sönen yıldızlarını hürmetle selamlıyor. bir daha o periyotta geçen Michel Hazanavicius’un “The Artist”teki nahif bakış açısının tersine, üç saati aşkın epik bir üretimle, görkemli bir ağıt yakıyor.
“Babil”, uzun mühletinin avantajıyla hayli karakterli bir öyküye sahip. Diego Calva’nın canlandırdığı “Manny” Torres ile kamera ardı işçilerine, Margot Robbie’nin canlandırdığı Nellie LaRoy ile yeni bir yıldızın doğuşuna, Brad Pitt’in canlandırdığı Jack Conrad karakteriyle de sönen bir yıldıza odaklanıyor. Bu üç karakter vesilesiyle sessizden sesli çekime geçen sinemanın ve Hollywood’un en önemli kırılma anına tanıklık ediyoruz. Onlar kadar olmasa da öne çıkan bir karakter daha var: Caz sanatkarı Sidney Palmer. Bu kahramanların yaşadıkları her tecrübe, ses kullanmaya başlayan sinemanın emekleme çağının basamaklarını simgeliyor. Birebir olmasa da kimi karakterlerde gerçek yıldızlardan esinlenildiği belirli oluyor. Örneğin Nellie LaRoy; Clara Bow, Alma Rubens ve Joan Crawford karışımı üzere görünüyor. MGM’in yıldızı Jack Conrad karakteri ise John Gilbert’tan ilham alınmış.
Damien Chazelle “Babil”de direktörlük açısından filmografisinin en çarpıcı, en heybetli imaline imza atmış. Sinemanın isminin görünmesine kadar geçen yarım saatlik çılgın parti kısmı nitekim inanılmaz. Fakat sinemaseverlerin gözdesi, ‘20’lerin set sahneleri olacaktır. Westernden savaş sinemasına kadar her bir köşede öbür bir sinemanın çekildiği o kısımlar hem fazlaca gerçekçi birebir vakitte trajikomik. Sessiz periyodu ve sesliye geçildiği süreci daha mizahi ve alaycı bir tonda anlatmayı tercih emiş Chazelle. Senaristlik açısından ise Chazelle’in en güzel sineması değil “Babil”. Çoklu karakterlerin birbirinden kopukluğu, güya zorla birbirine iliştirilmiş öykü kurgusu bilhassa ikinci yarıda sinemanın aleyhine işliyor. İkinci yarıda ağır bir melodram atmosferi hâkim. ötürüsıyla iki farklı sinema izliyormuş hissi yaratıyor. Chazelle melankoliyi, hüznü, mutsuz sonları sever biliriz lakin uzun müddetli ve epey karakterli sinemada kalemindeki hüner de dağılmış üzere.
Filmin sinemaya adanmış bir aşk mektubu olduğu halindeki genel kanaat ise tartışmaya açık. Evet sinema, “Caz Şarkıcı”sından “Avatar”a kadar uzanan seyahatte sesiyle, dansıyla, fikirleriyle, teknolojisiyle sinemanın gelişmesine katkıda bulunmuş herkese bir nevi minnet borcunu ödüyor lakin bir yandan da sinema yüzünden heder olan hayatlara da vurgu yapıyor. “Babil”in ‘20’lerden ‘50’lere gelindiğinde “sağ kurtulabilmiş” kahramanlarının ortak özelliklerinin, sinema bölümünden uzaklaşmak olduğunu görüyoruz. Perdede yansıyan o düşlerin gerisinde hem büyük emek tıpkı vakitte büyük kopuşlar var, demeye getiriyor Chazelle. Pandemiyle boşalan salonların ağzına kadar dolu olduğu sahneleri ve finaliyle, özelikle sinemayı tutkuyla kucaklayanları duygulandıracak sinemada Margot Robbie ve Brad Pitt’in performansları öne çıkıyor. Sinemanın yapımcılarından Tobey Maguire’ın sürprizi de dikkate bedel.
Diana’dan evvel Sissi vardı
Önce imparator ile evliliğini, daha sonrasında heybetli kıyafetleri ortasında kraliyet ailesine ahenk sürecini anlatan üç sinemalık “Sissi” serisi, hafızalarda Romy Schneider’ın ömür gücü dolu ışıl ışıl yüzüyle yer etmişti. Marie Kreutzer’in yazıp yönettiği “Corsage/Korsaj”da ise tıpkı karakter, Lady Diana’nın yaşadıklarını neredeyse 100 yıl evvel deneyim etmiş bir imparatoriçe.
Marie Kreutzer, İmparatoriçe Elisabeth’in korse ortasında boğulan vücudunu ve saray duvarları içinde kısıtlanmış ruhunu izleyiciye yansıtma konusunda çok hünerli. Pablo Larraín’in “Spencer”daki renkli cehenneminin aksine kahramanının ortasındaki karanlığı, bıkkınlığın tonunda perdeye getiriyor. bu biçimdeın kocamış gözüyle bakılan 40 yaşında sinemaya ilgi duyan, cet binen, ömrü şahsi olarak deneyimlemekten çekinmeyen imparatoriçenin ortasında kopan fırtınalara tıpkı bir günlük okur üzere biz de hüzünle ortak oluyoruz. Gerçek bir karakteri anlatsa da yapılan bariz değişiklikler, ülkesinde ne kadar itiraz aldı bilinmez lakin kurmacanın sahiden çok daha tesirli olabildiğini ispatlıyor, bilhassa finalinde. Vicky Krieps’ten kusursuz bir mahpus imparatoriçe performansı izlediğimiz sinema, Avusturya’nın Oscar temsilcisi.
“Babil”, uzun mühletinin avantajıyla hayli karakterli bir öyküye sahip. Diego Calva’nın canlandırdığı “Manny” Torres ile kamera ardı işçilerine, Margot Robbie’nin canlandırdığı Nellie LaRoy ile yeni bir yıldızın doğuşuna, Brad Pitt’in canlandırdığı Jack Conrad karakteriyle de sönen bir yıldıza odaklanıyor. Bu üç karakter vesilesiyle sessizden sesli çekime geçen sinemanın ve Hollywood’un en önemli kırılma anına tanıklık ediyoruz. Onlar kadar olmasa da öne çıkan bir karakter daha var: Caz sanatkarı Sidney Palmer. Bu kahramanların yaşadıkları her tecrübe, ses kullanmaya başlayan sinemanın emekleme çağının basamaklarını simgeliyor. Birebir olmasa da kimi karakterlerde gerçek yıldızlardan esinlenildiği belirli oluyor. Örneğin Nellie LaRoy; Clara Bow, Alma Rubens ve Joan Crawford karışımı üzere görünüyor. MGM’in yıldızı Jack Conrad karakteri ise John Gilbert’tan ilham alınmış.
Damien Chazelle “Babil”de direktörlük açısından filmografisinin en çarpıcı, en heybetli imaline imza atmış. Sinemanın isminin görünmesine kadar geçen yarım saatlik çılgın parti kısmı nitekim inanılmaz. Fakat sinemaseverlerin gözdesi, ‘20’lerin set sahneleri olacaktır. Westernden savaş sinemasına kadar her bir köşede öbür bir sinemanın çekildiği o kısımlar hem fazlaca gerçekçi birebir vakitte trajikomik. Sessiz periyodu ve sesliye geçildiği süreci daha mizahi ve alaycı bir tonda anlatmayı tercih emiş Chazelle. Senaristlik açısından ise Chazelle’in en güzel sineması değil “Babil”. Çoklu karakterlerin birbirinden kopukluğu, güya zorla birbirine iliştirilmiş öykü kurgusu bilhassa ikinci yarıda sinemanın aleyhine işliyor. İkinci yarıda ağır bir melodram atmosferi hâkim. ötürüsıyla iki farklı sinema izliyormuş hissi yaratıyor. Chazelle melankoliyi, hüznü, mutsuz sonları sever biliriz lakin uzun müddetli ve epey karakterli sinemada kalemindeki hüner de dağılmış üzere.
Filmin sinemaya adanmış bir aşk mektubu olduğu halindeki genel kanaat ise tartışmaya açık. Evet sinema, “Caz Şarkıcı”sından “Avatar”a kadar uzanan seyahatte sesiyle, dansıyla, fikirleriyle, teknolojisiyle sinemanın gelişmesine katkıda bulunmuş herkese bir nevi minnet borcunu ödüyor lakin bir yandan da sinema yüzünden heder olan hayatlara da vurgu yapıyor. “Babil”in ‘20’lerden ‘50’lere gelindiğinde “sağ kurtulabilmiş” kahramanlarının ortak özelliklerinin, sinema bölümünden uzaklaşmak olduğunu görüyoruz. Perdede yansıyan o düşlerin gerisinde hem büyük emek tıpkı vakitte büyük kopuşlar var, demeye getiriyor Chazelle. Pandemiyle boşalan salonların ağzına kadar dolu olduğu sahneleri ve finaliyle, özelikle sinemayı tutkuyla kucaklayanları duygulandıracak sinemada Margot Robbie ve Brad Pitt’in performansları öne çıkıyor. Sinemanın yapımcılarından Tobey Maguire’ın sürprizi de dikkate bedel.
Diana’dan evvel Sissi vardı
Önce imparator ile evliliğini, daha sonrasında heybetli kıyafetleri ortasında kraliyet ailesine ahenk sürecini anlatan üç sinemalık “Sissi” serisi, hafızalarda Romy Schneider’ın ömür gücü dolu ışıl ışıl yüzüyle yer etmişti. Marie Kreutzer’in yazıp yönettiği “Corsage/Korsaj”da ise tıpkı karakter, Lady Diana’nın yaşadıklarını neredeyse 100 yıl evvel deneyim etmiş bir imparatoriçe.
Marie Kreutzer, İmparatoriçe Elisabeth’in korse ortasında boğulan vücudunu ve saray duvarları içinde kısıtlanmış ruhunu izleyiciye yansıtma konusunda çok hünerli. Pablo Larraín’in “Spencer”daki renkli cehenneminin aksine kahramanının ortasındaki karanlığı, bıkkınlığın tonunda perdeye getiriyor. bu biçimdeın kocamış gözüyle bakılan 40 yaşında sinemaya ilgi duyan, cet binen, ömrü şahsi olarak deneyimlemekten çekinmeyen imparatoriçenin ortasında kopan fırtınalara tıpkı bir günlük okur üzere biz de hüzünle ortak oluyoruz. Gerçek bir karakteri anlatsa da yapılan bariz değişiklikler, ülkesinde ne kadar itiraz aldı bilinmez lakin kurmacanın sahiden çok daha tesirli olabildiğini ispatlıyor, bilhassa finalinde. Vicky Krieps’ten kusursuz bir mahpus imparatoriçe performansı izlediğimiz sinema, Avusturya’nın Oscar temsilcisi.