MÜJDE IŞIL- Dünya çapında tüm vakit içinderın en çok hasılat yapan sineması “Avatar” da üçüncü sıradaki “Titanik” de James Cameron imzalı. İki sinemanın, başkahramanlarının isminin de Jack olmasının yanı sıra bir ortak özellikleri daha var: İkisi de eski kıssaların kurcalanıp güncellenmesiyle yazılmış senaryolara sahip. “Titanik”in temeli 1958 üretimi “A Night to Remember”a dayanır ve aşk kıssası hariç neredeyse birbirinin birebiri sahnelere sahiptir. “Avatar” ise özünde, üzerine biraz western/savaş sosu ve “Dances with Wolves/Kurtlarla Dans” teması eklenmiş, bildiğimiz Pocahontas öyküsüdür. Politik tabanda ise ABD’nin doğal kaynakları için ülkeleri işgal etmesini eleştirme motivasyonu vardır. Teknolojiyi kullanmakta çığır açmakta bir dünya markası olan, robotları erimiş metal olarak akışkan hâle getirebilen, havuzda batan gemiye okyanus derinliği kazandırabilen Cameron elbette Pocahontas öyküsünü de “Avatar”da görsel bir gösteriye dönüştürdü ve bu biçimdece üç boyutlu furyasını başlattı. üç boyutlu gözlüklerinin sinema izleme tecrübemizde göz ağrıtıcı bir aracı hâline gelmesinde hissesi büyüktü kendisinin. Lakin bir yandan da sinema teknolojisini diğer bir boyuta taşıdı; “Terminatör”de yaptığı gibi…
Aradan geçen 13 yılın akabinde “Avatar: The Way of Water/Avatar: Suyun Yolu”, birinci sinemanın üstüne ne ekliyor? Evvel öyküyü özetlemek gerekirse özetleyelim. 2154 yılında geçen birinci sinemanın sonunda Jake Sully ve Neytiri’yi karı-koca olarak bırakmıştık. Yeni sinemada çiftin ikisi kız, ikisi erkek dört çocuğu vardır. Kızlardan birini evlat edinmişlerdir. Zira o, Dr. Grace Augustine’in emanetidir. Bu ortada Dünya da yaşanılabilir gezegen olmaktan çıkmış ve Pandora yalnızca doğal kaynakları için değil, insanlık için yeni bir yerleşim merkezi olarak da kullanılmaktadır. Havadan gelen ve daha güçlenen istilacılar, Na’vilerin hayatını tehdit ederken Jake Sully’nin de peşine düşer.
Duygusallık tam gaz
“Avatar” duygusallığı daha geri planda tutan, istilacılarla yerlilerin savaşına odaklı bir senaryoya sahipti. Doğal her şeyin üzerinde üç boyutlu teknolojisi vardı. “Avatar: Suyun Yolu” birinci sinemanın üzerine daha kusursuz görsellik ve teknolojik ihtişam koyarken senaryoyu ise sıradançe duygusallaştırmış. Öykünün merkezinin daima tehdit altında bulunan dört çocuklu bir aile olması esasen bu duygusallığı ziyadesiyle körüklüyor. Cameron seyirciyi duygusal açıdan nasıl etkileyeceğini düzgün bilen bir sinemacı aslına bakarsanız. Aile olmanın değerini sık sık vurgulayan sinemada duygusallığın tavan yapmasını beklememek de mümkün değil. İzleyenlerin birtakım sahnelerde gözyaşlarını tutamayacağı kesin. Sinemanın duygusal damarlarından biri de tabiat düşmanlığı üzerine… Bu sinemanın bir av sahnesi var ki bunun için Cameron’a özel olarak teşekkür etmek lazım.
James Cameron, “Avatar: Suyun Yolu”nda filmografisinin birleşimini yaratmaya çalışmış üzere görünüyor aslında. Her sinemasından iz bulmak mümkün. “The Abyss”in su altı kainatı, “Terminatör”ün ebeveyn-çocuk bağı, “Yaratık”ın kuvvetli ve savaşçı bayan karakteri, “Titanik”in duygusal yoğunluğu ve batış trajedisi hepsi bir ortaya toplanıp harmanlanmış “Avatar: Suyun Yolu”nda. Her sinemadan bir kesimden oluşan bu harman ise senaryoyu güçlendirmenin tersine dağıtmış. Zira asıl amaç, sayısı düzgünce artan karakterleri sağlam yere oturtan kuvvetli bir öykü anlatmak değil, görsel açıdan seyirciyi büyülemek. Neredeyse 3.5 saati bulan mühletinin su üzere akıp gitmesinin sebebi de bu olsa gerek. Sinemada karakterleri ya da diyalogları değil daha çarpıcı ne bakılırsaceğinizi merak ediyorsunuz. Su altına ilgisini ve bu bahisteki çalışmalarını yeterli bildiğimiz Cameron, teknolojik kusursuzluk amacına ulaşmış. Sinemanın yarısından fazlasının suda ve su altında geçmesi, bize HD belgesel izliyormuş hatta arasındaymişiz hissini veriyor.
İlk sinemadan daha sonra “Avatar: Suyun Yolu”nda karakterleri hangi maceralar bekliyor diye merak edenlerden değildik. Bunun devam sinemaları için de heyecan duyduğumuzu söylemek abartı olur. Teknoloji her şeyin üstünde tutulup öykü ve karakterler onun figüranı yapıldığı için… Fakat ikinci sinemanın görsel ihtişamına şahit olduktan daha sonra devam sinemalarında James Cameron teknolojik olarak çıtayı nereye yükseltecek diye merak etmemek elde değil. Demek ki Cameron emeline ulaşmış.
Aradan geçen 13 yılın akabinde “Avatar: The Way of Water/Avatar: Suyun Yolu”, birinci sinemanın üstüne ne ekliyor? Evvel öyküyü özetlemek gerekirse özetleyelim. 2154 yılında geçen birinci sinemanın sonunda Jake Sully ve Neytiri’yi karı-koca olarak bırakmıştık. Yeni sinemada çiftin ikisi kız, ikisi erkek dört çocuğu vardır. Kızlardan birini evlat edinmişlerdir. Zira o, Dr. Grace Augustine’in emanetidir. Bu ortada Dünya da yaşanılabilir gezegen olmaktan çıkmış ve Pandora yalnızca doğal kaynakları için değil, insanlık için yeni bir yerleşim merkezi olarak da kullanılmaktadır. Havadan gelen ve daha güçlenen istilacılar, Na’vilerin hayatını tehdit ederken Jake Sully’nin de peşine düşer.
Duygusallık tam gaz
“Avatar” duygusallığı daha geri planda tutan, istilacılarla yerlilerin savaşına odaklı bir senaryoya sahipti. Doğal her şeyin üzerinde üç boyutlu teknolojisi vardı. “Avatar: Suyun Yolu” birinci sinemanın üzerine daha kusursuz görsellik ve teknolojik ihtişam koyarken senaryoyu ise sıradançe duygusallaştırmış. Öykünün merkezinin daima tehdit altında bulunan dört çocuklu bir aile olması esasen bu duygusallığı ziyadesiyle körüklüyor. Cameron seyirciyi duygusal açıdan nasıl etkileyeceğini düzgün bilen bir sinemacı aslına bakarsanız. Aile olmanın değerini sık sık vurgulayan sinemada duygusallığın tavan yapmasını beklememek de mümkün değil. İzleyenlerin birtakım sahnelerde gözyaşlarını tutamayacağı kesin. Sinemanın duygusal damarlarından biri de tabiat düşmanlığı üzerine… Bu sinemanın bir av sahnesi var ki bunun için Cameron’a özel olarak teşekkür etmek lazım.
James Cameron, “Avatar: Suyun Yolu”nda filmografisinin birleşimini yaratmaya çalışmış üzere görünüyor aslında. Her sinemasından iz bulmak mümkün. “The Abyss”in su altı kainatı, “Terminatör”ün ebeveyn-çocuk bağı, “Yaratık”ın kuvvetli ve savaşçı bayan karakteri, “Titanik”in duygusal yoğunluğu ve batış trajedisi hepsi bir ortaya toplanıp harmanlanmış “Avatar: Suyun Yolu”nda. Her sinemadan bir kesimden oluşan bu harman ise senaryoyu güçlendirmenin tersine dağıtmış. Zira asıl amaç, sayısı düzgünce artan karakterleri sağlam yere oturtan kuvvetli bir öykü anlatmak değil, görsel açıdan seyirciyi büyülemek. Neredeyse 3.5 saati bulan mühletinin su üzere akıp gitmesinin sebebi de bu olsa gerek. Sinemada karakterleri ya da diyalogları değil daha çarpıcı ne bakılırsaceğinizi merak ediyorsunuz. Su altına ilgisini ve bu bahisteki çalışmalarını yeterli bildiğimiz Cameron, teknolojik kusursuzluk amacına ulaşmış. Sinemanın yarısından fazlasının suda ve su altında geçmesi, bize HD belgesel izliyormuş hatta arasındaymişiz hissini veriyor.
İlk sinemadan daha sonra “Avatar: Suyun Yolu”nda karakterleri hangi maceralar bekliyor diye merak edenlerden değildik. Bunun devam sinemaları için de heyecan duyduğumuzu söylemek abartı olur. Teknoloji her şeyin üstünde tutulup öykü ve karakterler onun figüranı yapıldığı için… Fakat ikinci sinemanın görsel ihtişamına şahit olduktan daha sonra devam sinemalarında James Cameron teknolojik olarak çıtayı nereye yükseltecek diye merak etmemek elde değil. Demek ki Cameron emeline ulaşmış.