Seyhan Akıncı – Ingeborg Bachmann, “Ağustosböcekleri” isimli radyo oyununda “Bir yara, lakin dokunulmadığı takdirde iyileşebilir” diye müellif. Ne hayli düşündüm bunu oyun boyunca. “Tatavlada Son Dans” Kirazlıköy’den Tatavla’ya, Tatavla’dan Kurtuluş’a uzanan ismiyle bile dönüşümün merkezlerinden olan bir semtin iki bayan üzerinden öyküsünü anlatıyor. birebir vakitte Bachmann’a pek kulak asmadan. Yaraların üstüne basa basa…
Oyunun muharriri Şaban Ol’un “Eleni ve Gül” isimli oyunundan hareketle kaleme aldığı “Tatavlada Son Dans”ta direktör Berfin Zenderlioğlu, zihnimizdeki kesimli gerçekliği sahneye taşımış. Kıssanın tam olarak hangi vakitte geçtiği, bireyler içindeki bağlar, aldıkları yaralar dekorla somutlaştırılmış âdeta. Her şey kırık dökük… Her eşya “Sen beni vaktinde nazarancektin” diyen yaş almış bir insan edasında…
Oyun Eleni’ye hayat veren Sumru Yavrucuk’un Rumca müziğiyle başlıyor. Karanlığın ortasından metot yordam bir tını yükseliyor. daha sonrasında sahne aydınlanıyor ve biz Eleni ile Gül’ün Tatavla’daki hayatlarına ortak oluyoruz. bir süre daha sonra anlıyoruz ki karanlık, bu iki hanımın, Eleni ve Gül’ün bakmak istemedikleri yaraları. O denli de derinler ki onlara basmamak için âdeta köşe kapmaca oynuyorlar. Ne vakit biri basacak üzere olsa oburu yoğurtçudan bahis açıyor ya da telefon çalıyor. Yoğurtçu mu kaldı canım? Sahi ne kaldı? Kirazlıköy’den, Tatavla’dan ve hatta Kurtuluş’tan ne kaldı? Deniz Çakır’ın hayat verdiği Gül, kocasından gördüğü şiddet daha sonrası Eleni’nin meskenini açtığı genç bir bayan. O günden beri de Eleni, en büyük yoldaşı. Her ikisi de Tatavla’nın eski sevinci üzere çınlıyorlar ortalıkta. İnatları bizi de inandırıyor bir gün bir daha bir ortada yaşamaya, Sait Faik’in kovasında konutuna götürdüğü buluta, Rumcayla Türkçenin harmanına, bayan dayanışmasına, beklemeye…
Sahi, 6-7 Eylül Olayları’na dönüp bakmasak düzgünleşir mi örneğin? Oyun, bizi dönüp bakmaya çağırıyor. Güzelleşmek istiyorsak evvel yüzleşmeliyiz, diyor. Ve Eleni’nin kıssasını deşmeye başlıyor. Anlıyoruz ki bir vakit içinderın memnun insanlarından biri o. daha sonra o malum ‘olaylar’… Eleni, İstanbul’dan gitmeyi reddeden bir ‘öteki’. Tatavla’da etraflarında yükselen asansörlü, Fransız balkonlu yüksek binaların heybetine direndiği üzere öteki olmaya da direniyor. Direnmenin bedeli ne vakit ucuz olmuş ki? O da ailesinden, çocuklarından uzak kalarak ödüyor bu bedeli. Ne oğlunun Yunanistan’dan yolladığı mektupları okuyor ne de Avustralya’ya giden kızının bir telefon bile etmemesini sindirebiliyor. Güvercin tedirginliğinde yaşamak istemeyişlerini kabul edemiyor bir türlü Eleni. O denli ki bunu epeyce kuvvetli bir alayla yapıyor. O hâlâ kanayan yaralarımız oyunun dozundaki komedi ile dengeleniyor. Oyunun afişinde Sumru Yavrucuk ismini görmeseniz ya da hiç kimseyi tanımadan koltuğunuza oturup perdenin açılmasını bekleseniz karşınızdakinin Tatavla’da hakikaten hayatış Eleni olduğuna yemin edebilirsiniz. Sumru Yavrucuk’unki hafızalarda yer edecek bir performans.
Kafamızda kentsel dönüşümler
Gitmek mi güç, kalmak mı? Ya da mecburen kaldığınızda gitmiş olmaz mısınız? O denli tek sözcüklük cevapları olmayan sorular. Eleni, kalmayı yeğleyenlerden. Gidenleri affedememesi de bundan. Gül, bu kıssada ‘ben’ olamamış biri. Eleni’nin hasretleri, onun kayıpları, onun müzikleri, onun acıları derken… Pekala, Gül? Oyunun sonu bize Gül’ün benlik seyahatini izletirken bununla birlikte arkadaşlığın sonlarını da sorgulatıyor. İstanbul’un dik yokuşlu, homojenliğini fakir insanlarından alan semti Tatavla yaralarımızın üstüne kentsel dönüşümlerle basanlara inat Eleni ve Gül’ün dostluğunda yaşıyor. Siz de “Tatavlada Son Dans”a var mısınız?
Oyunun muharriri Şaban Ol’un “Eleni ve Gül” isimli oyunundan hareketle kaleme aldığı “Tatavlada Son Dans”ta direktör Berfin Zenderlioğlu, zihnimizdeki kesimli gerçekliği sahneye taşımış. Kıssanın tam olarak hangi vakitte geçtiği, bireyler içindeki bağlar, aldıkları yaralar dekorla somutlaştırılmış âdeta. Her şey kırık dökük… Her eşya “Sen beni vaktinde nazarancektin” diyen yaş almış bir insan edasında…
Oyun Eleni’ye hayat veren Sumru Yavrucuk’un Rumca müziğiyle başlıyor. Karanlığın ortasından metot yordam bir tını yükseliyor. daha sonrasında sahne aydınlanıyor ve biz Eleni ile Gül’ün Tatavla’daki hayatlarına ortak oluyoruz. bir süre daha sonra anlıyoruz ki karanlık, bu iki hanımın, Eleni ve Gül’ün bakmak istemedikleri yaraları. O denli de derinler ki onlara basmamak için âdeta köşe kapmaca oynuyorlar. Ne vakit biri basacak üzere olsa oburu yoğurtçudan bahis açıyor ya da telefon çalıyor. Yoğurtçu mu kaldı canım? Sahi ne kaldı? Kirazlıköy’den, Tatavla’dan ve hatta Kurtuluş’tan ne kaldı? Deniz Çakır’ın hayat verdiği Gül, kocasından gördüğü şiddet daha sonrası Eleni’nin meskenini açtığı genç bir bayan. O günden beri de Eleni, en büyük yoldaşı. Her ikisi de Tatavla’nın eski sevinci üzere çınlıyorlar ortalıkta. İnatları bizi de inandırıyor bir gün bir daha bir ortada yaşamaya, Sait Faik’in kovasında konutuna götürdüğü buluta, Rumcayla Türkçenin harmanına, bayan dayanışmasına, beklemeye…
Sahi, 6-7 Eylül Olayları’na dönüp bakmasak düzgünleşir mi örneğin? Oyun, bizi dönüp bakmaya çağırıyor. Güzelleşmek istiyorsak evvel yüzleşmeliyiz, diyor. Ve Eleni’nin kıssasını deşmeye başlıyor. Anlıyoruz ki bir vakit içinderın memnun insanlarından biri o. daha sonra o malum ‘olaylar’… Eleni, İstanbul’dan gitmeyi reddeden bir ‘öteki’. Tatavla’da etraflarında yükselen asansörlü, Fransız balkonlu yüksek binaların heybetine direndiği üzere öteki olmaya da direniyor. Direnmenin bedeli ne vakit ucuz olmuş ki? O da ailesinden, çocuklarından uzak kalarak ödüyor bu bedeli. Ne oğlunun Yunanistan’dan yolladığı mektupları okuyor ne de Avustralya’ya giden kızının bir telefon bile etmemesini sindirebiliyor. Güvercin tedirginliğinde yaşamak istemeyişlerini kabul edemiyor bir türlü Eleni. O denli ki bunu epeyce kuvvetli bir alayla yapıyor. O hâlâ kanayan yaralarımız oyunun dozundaki komedi ile dengeleniyor. Oyunun afişinde Sumru Yavrucuk ismini görmeseniz ya da hiç kimseyi tanımadan koltuğunuza oturup perdenin açılmasını bekleseniz karşınızdakinin Tatavla’da hakikaten hayatış Eleni olduğuna yemin edebilirsiniz. Sumru Yavrucuk’unki hafızalarda yer edecek bir performans.
Kafamızda kentsel dönüşümler
Gitmek mi güç, kalmak mı? Ya da mecburen kaldığınızda gitmiş olmaz mısınız? O denli tek sözcüklük cevapları olmayan sorular. Eleni, kalmayı yeğleyenlerden. Gidenleri affedememesi de bundan. Gül, bu kıssada ‘ben’ olamamış biri. Eleni’nin hasretleri, onun kayıpları, onun müzikleri, onun acıları derken… Pekala, Gül? Oyunun sonu bize Gül’ün benlik seyahatini izletirken bununla birlikte arkadaşlığın sonlarını da sorgulatıyor. İstanbul’un dik yokuşlu, homojenliğini fakir insanlarından alan semti Tatavla yaralarımızın üstüne kentsel dönüşümlerle basanlara inat Eleni ve Gül’ün dostluğunda yaşıyor. Siz de “Tatavlada Son Dans”a var mısınız?