Seray Şahinler – Pandemi boyunca neredeyse iki yıl kapalı kalan müzeler ve sanat galerileri geçen müddetin acısını 2022’den çıkardı. Yıl boyunca İstanbul’un her köşesinde her gün bir stant açıldı, Türkiye’nin birfazlaca yerinde sanat aktiflikleri ve bienaller düzenlendi.
Yılın en değerli konuklarından biri kuşkusuz David Hockney’di… Mayıs ayında Sabancı Müzesi’nde gerçekleşen “Baharın Gelişi, Normandiya, 2020” isimli stantta 20. yüzyılın en değerli sanatkarlarından 85 yaşındaki Hockney’nin pandemi sürecinde iPad aracılığıyla yaptığı fotoğraflar sanatseverlerle buluştu. Bu yıl uzun süren sessizlikler de son buldu. Taner Ceylan, 15 yıl ortadan daha sonra “Âheste Çek Küreklerini Mehtâb Uyanmasın” isimli standıyla İstanbul’a konuk oldu. 2022’de epeyce özlediğimiz ‘90’lara performans sanatı üzerinden de baktık. Salt Beyoğlu’nda gerçekleşen “Sahnede 90’lar” standı kamusal alanda veyahut kıyıda köşede görünür olmaya başlayan performans temelli üretimlerin izini sürdü.
2022 sanat fuarları ve bienaller açısından da hayli bereketli geçti. Pandeminin şokunu atar atmaz yerli galerilerle organize olan Contemporary Istanbul, ‘yeni yerinde eski düzenine’ döndü. 19-22 Eylül’de açılan fuar, 66 çağdaş sanat galerisi ve inisiyatiflerin temsil ettiği sanatkarlara mesken sahipliği yaptı. CI’ın çabucak akabinde 17. İstanbul Bienali kapılarını açtı ve 500’ün üzerinde iştirakçinin 50’yi aşkın projesini İstanbul’a yaydı. Bienal rahmeti Anadolu’da da uzunluk gösterdi. Çanakkale Bienali beşinci edisyonuyla sanatseverlerle buluşurken Adıyaman’da “Hayali Uygarlık” temasıyla birincisi gerçekleşen Kommagene Bienali isminden sıkça kelam ettirdi.
Dijitale projeler
NFT ve metaverse’ler bu yıl ömrümüzde daha epey yer buldu. Dijital sanat üretimi olan biroldukça eser sanatseverlerle buluştu. Görsel sanatlar alanında dünyanın önde gelen isimlerinden Amerikalı Jonathan Monaghan’ın haziranda Kalyon Kültür’de gerçekleşen “ŞAŞAA” standı dönemin en dikkat çeken dijital işleri içindeydı. Monaghan, Barok çağın savurganlığı ile dijital çağın aşırılığı içinde paralelliklere dikkat çekerek, gelecek ve yok olan doğal ömür hakkındaki dertleri ortaya koydu. Ozan Türkkan’ın ArtOn Pera’daki “arura”, Akbank Sanat’ın sanatsal bağlamda NFT’ye odaklanan standı “Dijital Sanatta Artık: Alternatif Gerçeklikler + NFT”, dijital projelerde öne çıkanlar içindeydı. Türkiye’nin birinci yapay zekâ küratörü Avind ise görsel, işitsel ve metin üretiminde birfazlaca yapay zekâ katmanı kullanarak hazırladığı birinci şahsi standına imza attı.
Resim Heykel açıldı
2022’de müzecilik açısından da heyecan verici gelişmeler yaşandı. Uzun yıllardır açılması planlanan İstanbul Fotoğraf ve Heykel Müzesi tarihli en büyük koleksiyon standıyla sanatseverlerle buluştu. Ankara’daki Fotoğraf Heykel Müzesi ise görsel sanatlar alanında Türk sanat tarihinin son 150 yıllık serüvenini koruma eden “Başyapıtlar” standına imza attı. İstanbul Çağdaş ise çabucak hemen kapılarını açmasa da yeni binasına taşındı.
Pandeminin bir öbür getirisi ise koleksiyonları daha görünür kılmasıydı. Çünkü biroldukca koleksiyoner arşivlerini bir bir açtı. Bozlu Arka Project’te düzenlenen “Hayal Fanusu”, Beyoğlu’ndaki Union Française binasında Halil Altındere küratörlüğünde gerçekleşen “Bedenin Uğraş Alanındır” şaşırtan koleksiyon stantları içindeydı. 2019 yılında çıkan yangında büyük hasar nazarann 857 yıllık Notre Dame Katedrali’ndeki 10 adet çanın tınılarını İstanbul’a yansıtan sanatçı Bill Fontana’nın “Sessiz Yankılar” standı ise tarihi referansların günümüz teknolojisiyle nasıl harmanlandığını ortaya koyması açısından öncü bir projeydi.
Yılın son sürprizi ise Pera Müzesi’nden geldi. Geçtiğimiz haziranda kaybettiğimiz Portekizli sanatçı Paula Rego’nun üretimini gözler önüne seren “Hikâyelerin Hikâyesi” ise ondan dinleyecek hayli hikaye olduğunu hatırlattı.
Dünyada çorbalı protestolar
Dünyadaki müzeler ise yıl boyunca iklim aktivistlerinin sanat yapıtlarını gaye aldığı protestolarla gündeme geldi. Floransa’daki fosil yakıt kullanmasını protesto etmek için ellerini Botticelli’nin “Primavera” isimli tablosuna yapıştıranlar, Mona Lisa’ya pastalı taarruz, Van Gogh’un “Ayçiçekleri” tablosuna fırlatılan çorbalar, Klimt’in “Ölüm ve Yaşam” tablosuna fırlatılan boyalar yılın en çok konuşulan sanat olayları içindeydı.
Yılın en değerli konuklarından biri kuşkusuz David Hockney’di… Mayıs ayında Sabancı Müzesi’nde gerçekleşen “Baharın Gelişi, Normandiya, 2020” isimli stantta 20. yüzyılın en değerli sanatkarlarından 85 yaşındaki Hockney’nin pandemi sürecinde iPad aracılığıyla yaptığı fotoğraflar sanatseverlerle buluştu. Bu yıl uzun süren sessizlikler de son buldu. Taner Ceylan, 15 yıl ortadan daha sonra “Âheste Çek Küreklerini Mehtâb Uyanmasın” isimli standıyla İstanbul’a konuk oldu. 2022’de epeyce özlediğimiz ‘90’lara performans sanatı üzerinden de baktık. Salt Beyoğlu’nda gerçekleşen “Sahnede 90’lar” standı kamusal alanda veyahut kıyıda köşede görünür olmaya başlayan performans temelli üretimlerin izini sürdü.
2022 sanat fuarları ve bienaller açısından da hayli bereketli geçti. Pandeminin şokunu atar atmaz yerli galerilerle organize olan Contemporary Istanbul, ‘yeni yerinde eski düzenine’ döndü. 19-22 Eylül’de açılan fuar, 66 çağdaş sanat galerisi ve inisiyatiflerin temsil ettiği sanatkarlara mesken sahipliği yaptı. CI’ın çabucak akabinde 17. İstanbul Bienali kapılarını açtı ve 500’ün üzerinde iştirakçinin 50’yi aşkın projesini İstanbul’a yaydı. Bienal rahmeti Anadolu’da da uzunluk gösterdi. Çanakkale Bienali beşinci edisyonuyla sanatseverlerle buluşurken Adıyaman’da “Hayali Uygarlık” temasıyla birincisi gerçekleşen Kommagene Bienali isminden sıkça kelam ettirdi.
Dijitale projeler
NFT ve metaverse’ler bu yıl ömrümüzde daha epey yer buldu. Dijital sanat üretimi olan biroldukça eser sanatseverlerle buluştu. Görsel sanatlar alanında dünyanın önde gelen isimlerinden Amerikalı Jonathan Monaghan’ın haziranda Kalyon Kültür’de gerçekleşen “ŞAŞAA” standı dönemin en dikkat çeken dijital işleri içindeydı. Monaghan, Barok çağın savurganlığı ile dijital çağın aşırılığı içinde paralelliklere dikkat çekerek, gelecek ve yok olan doğal ömür hakkındaki dertleri ortaya koydu. Ozan Türkkan’ın ArtOn Pera’daki “arura”, Akbank Sanat’ın sanatsal bağlamda NFT’ye odaklanan standı “Dijital Sanatta Artık: Alternatif Gerçeklikler + NFT”, dijital projelerde öne çıkanlar içindeydı. Türkiye’nin birinci yapay zekâ küratörü Avind ise görsel, işitsel ve metin üretiminde birfazlaca yapay zekâ katmanı kullanarak hazırladığı birinci şahsi standına imza attı.
Resim Heykel açıldı
2022’de müzecilik açısından da heyecan verici gelişmeler yaşandı. Uzun yıllardır açılması planlanan İstanbul Fotoğraf ve Heykel Müzesi tarihli en büyük koleksiyon standıyla sanatseverlerle buluştu. Ankara’daki Fotoğraf Heykel Müzesi ise görsel sanatlar alanında Türk sanat tarihinin son 150 yıllık serüvenini koruma eden “Başyapıtlar” standına imza attı. İstanbul Çağdaş ise çabucak hemen kapılarını açmasa da yeni binasına taşındı.
Pandeminin bir öbür getirisi ise koleksiyonları daha görünür kılmasıydı. Çünkü biroldukca koleksiyoner arşivlerini bir bir açtı. Bozlu Arka Project’te düzenlenen “Hayal Fanusu”, Beyoğlu’ndaki Union Française binasında Halil Altındere küratörlüğünde gerçekleşen “Bedenin Uğraş Alanındır” şaşırtan koleksiyon stantları içindeydı. 2019 yılında çıkan yangında büyük hasar nazarann 857 yıllık Notre Dame Katedrali’ndeki 10 adet çanın tınılarını İstanbul’a yansıtan sanatçı Bill Fontana’nın “Sessiz Yankılar” standı ise tarihi referansların günümüz teknolojisiyle nasıl harmanlandığını ortaya koyması açısından öncü bir projeydi.
Yılın son sürprizi ise Pera Müzesi’nden geldi. Geçtiğimiz haziranda kaybettiğimiz Portekizli sanatçı Paula Rego’nun üretimini gözler önüne seren “Hikâyelerin Hikâyesi” ise ondan dinleyecek hayli hikaye olduğunu hatırlattı.
Dünyada çorbalı protestolar
Dünyadaki müzeler ise yıl boyunca iklim aktivistlerinin sanat yapıtlarını gaye aldığı protestolarla gündeme geldi. Floransa’daki fosil yakıt kullanmasını protesto etmek için ellerini Botticelli’nin “Primavera” isimli tablosuna yapıştıranlar, Mona Lisa’ya pastalı taarruz, Van Gogh’un “Ayçiçekleri” tablosuna fırlatılan çorbalar, Klimt’in “Ölüm ve Yaşam” tablosuna fırlatılan boyalar yılın en çok konuşulan sanat olayları içindeydı.